The Cathedral of Poros Saint George (Agios Georgios) is located in the oldest neiborhood of Poros Kasteli. In the Temple you can admire the magnificent frescoes made by famous Greek painter Parthenis.
Στο κέντρο του Πόρου, στη νήσο Σφαιρία, και κοντά στην παλιότερη συνοικία «Καστέλλι» δεσπόζει ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου. Ο ναός αυτός υπήρχε ήδη πριν το 1850 και μάλιστα ήταν ο πρώτος Δημοτικός-Κοινός ναός του Πόρου. Η επιγραφή, η οποία βρίσκεται στο υπέρθυρο της κεντρικής εισόδου του ναού είναι η δεύτερη μαρτυρία (μετά από κάποια έκθεση του επισκόπου Ύδρας) που μας πληροφορεί ότι ο ναός, στη σημερινή του μορφή, ιδρύθηκε το έτος 1861 και ανοικοδομήθηκε χάρη στις εισφορές των κατοίκων του Πόρου. Πρόκειται για μία τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος, με επιβλητικό τρούλο, ύψους δεκαπέντε μέτρων.
Οι τοιχογραφίες του Ναού
Στην κλείδα του τρούλου και εντός χρυσού βάθους εικονίζεται ο Παντοκράτωρ, εγγεγραμμένος σε κύκλο, διακοσμημένο με γεωμετρικά σχήματα. Αποδίδεται στον συνήθη από την βυζαντινή περίοδο «κλειστό» τύπο. Φέρει ένα σταυρό και ένα επίγραφο φωτοστέφανο. Ευλογεί και κρατεί κλειστό βιβλίο πάνω στο στήθος. Η μορφή του είναι ήρεμη και σοβαρή. Φορά πορφυρό χιτώνα με χρυσή παρυφή και βαθυγάλανο ιμάτιο με χρυσή επίσης παρυφή. Από τεχνοτροπικής άποψης, η παράσταση μοιάζει με αυτή της Ρωσικής Εκκλησίας των Αθηνών, διαφοροποιείται όμως στην χρωματική σύνθεση και στην έκφραση.
Στην επόμενη ζώνη, στο τύμπανο του τρούλου, απεικονίζονται οι Μωυσής, Αβακούμ, Σαμουήλ, Αβραάμ, Ησαΐας, Δανιήλ, Ιερεμίας, Ιεζεκιήλ, Ηλίας, Νεεμίας, Σολομών, Ελισαίος καθώς και ο προπάτωρ Αδάμ. Οι μορφές αυτές αποδίδονται ολόσωμες και υπερμεγέθεις (περίπου 2,50 μ.), φορούν τις καθιερωμένες ενδυμασίες τους από την παλαιά βυζαντινή παράδοση και κρατούν λειτουργικά και άλλα αντικείμενα σχετιζόμενα με τις βιβλικές προεικονίσεις της Θεοτόκου. Πρόκειται, από εικονογραφικής και τεχνοτροπικής άποψης, για παρόμοιες μορφές με εκείνες της Ρωσικής Εκκλησίας των Αθηνών.
Στα σφαιρικά τρίγωνα τοποθετούνται οι τέσσαρις Ευαγγελιστές. Οι μορφές απεικονίζονται σε χρυσό βάθος, διακρίνονται καθισμένες και περιβαλλόμενες από νέφη, ενώ οι μπαρόκ στάσεις και κινήσεις τους προσδίδουν σε αυτές μνημειακό χαρακτήρα.
Έτσι, στο Β.Α. σφαιρικό τρίγωνο τοποθετείται ό ευαγγελιστής Ματθαίος, φορά γκρι-γαλάζιο χιτώνα και βαθυπράσινο ιμάτιο. Στρέφει το βλέμμα προς τα πάνω και κρατά με το αριστερό χέρι ανοιχτό βιβλίο, το οποίον στηρίζει στους μηρούς, ενώ με το δεξί κρατά την γραφίδα. Δεξιά του και σε προτομή προβάλλει το σύμβολό του, ο άγγελος, ο οποίος φορά ρόδινα ενδύματα και τα φτερά του είναι πολύχρωμα.
Στο ΝΑ. σφαιρικό τρίγωνο εικονογραφείται ομοίως ο ευαγγελιστής Ιωάννης. Φορά βαθυπράσινο ιμάτιο και βυσσινί χιτώνα. Στο αριστερό του χέρι κρατά ανοιχτό ειλητάριο και στο δεξί γραφίδα, με την οποίαν ετοιμάζεται να γράψει. Αριστερά διακρίνεται το σύμβολό του, ο αετός.
Στο ΒΔ. σφαιρικό τρίγωνο απεικονίζεται ο ευαγγελιστής Μάρκος. Φορά πράσινο χιτώνα με διακοσμημένη την παρυφή του και κόκκινο ιμάτιο. Κρατά ανοικτό ειλητάριο και γράφει προσηλωμένος, το ευαγγέλιό του. Δεξιά τοποθετείται το σύμβολό του, ο πτερωτός λέων.
Στο ΒΔ. σφαιρικό τρίγωνο εικονίζεται ο ευαγγελιστής Λουκάς που φορά κίτρινο με διακοσμημένη την παρυφή του χιτώνα και πράσινο ιμάτιο. Κρατά με το αριστερό χέρι ξύλινη δέλτο και με το δεξί τη γραφίδα. Αριστερά υπάρχει το σύμβολό του, ο ταύρος.
Στη βάση του τρούλου διακρίνονται δύο επιγραφές: στο νότιο μέρος «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΗΣ ΕΠΟΙΗΣΕΝ ΕΤΕΙ 1907» και στο βόρειο «Ο ΤΡΟΥΛΛΟΣ ΕΚΟΣΜΗΘΗ ΔΑΠΑΝΑΙΣ Γ. ΜΙΧΑΗΛ ΕΝ ΕΤΕΙ 1907». Οι υπόλοιπες επιφάνειες καλύπτονται από διακοσμητικά θέματα, φυτικό διάκοσμο και άστρα σε βαθυγάλανο βάθος. Παλαιότερα υπήρχαν επιγραφές με βιβλικά χωρία, οι οποίες περικλείονταν σε πλαίσια, όπως και στους παλαιοτέρους ναούς των Αθηνών (Αγία Ειρήνη, Άγιος Γεώργιος Καρύτσης).
Φορητές εικόνες και ξυλόγλυπτα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δεσποτικές εικόνες του κτιστού τέμπλου του ναού. Στο δεξιό μέρος τοποθετείται, ως συνήθως, η εικόνα του Χριστού (1,50x0,75 μ.). Ο Κύριος απεικονίζεται καθήμενος επί επιβλητικού μαρμάρινου θρόνου να ευλογεί. Η εικόνα φιλοτεχνήθηκε κατά το έτος 1907 και είναι πιθανότατα και αυτή έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Ο άμβωνας ευρίσκεται στο βόρειο πεσσό του ναού. Ο εξώστης του είναι οκταγωνικός, διακοσμείται από δύο σειρές τριών επαλλήλων ζωνών, οι οποίες περικλείουν ελισσόμενους βλαστούς και φυτά. Η κωνοειδής απόληξη του εξώστη υποβαστάζεται από ένα δικέφαλο αετό, με ανεπτυγμένα πτερά. Ανάμεσα στις δύο αυτές σειρές τοποθετούνται πέντε εικονίδια, τα οποία παριστάνουν τους τέσσερις Ευαγγελιστές να έχουν στο κέντρο το Χριστό, διαστάσεων 0,60x0,40 μ. Η επιγραφή Κ Π δηλώνει προφανέστατα ότι οι εικόνες είναι έργα του μεγάλου ζωγράφου Κωνσταντίνου Παρθένη.
Στο μεγαλοπρεπή ξυλόγλυπτο Δεσποτικό Θρόνο παρατηρούνται μπαρόκ και νεοκλασικά στοιχεία, τα όποια τον εντάσσουν σε μια περισσότερο ακαδημαϊκή εξέλιξη παρομοίων μπαρόκ θρόνων της εποχής της Τουρκοκρατίας στα νησιά των Κυκλάδων. Φέρει εικόνα με την απεικόνιση του Χριστού, διαστάσεων 1,00x0,80 μ., στον τύπο του Μεγάλου Αρχιερέως. Στο κάτω μέρος της εικόνας υπάρχει η εξής επιγραφή: Δαπάνη Γ. Μιχαήλ/Κ. Παρθένης 1907.
Η σχέση του Κ. Παρθένη με τον Πόρο
Προκύπτει όμως το ζήτημα της σχέσεως του ζωγράφου Κωνσταντίνου Παρθένη με τον Πόρο αλλά και της σχέσης του με τον χορηγό του όλου έργου Γεώργιο Μιχαήλ, ενός άξιου τέκνου του Πόρου, ο οποίος συνεχίζοντας τη μακρά παράδοση του τόπου μας αφιέρωσε όλη την περιουσία του για τον εξωραϊσμό της ιδιαίτερής του πατρίδας και ειδικότερα για την ανοικοδόμηση και τον καλλωπισμό των ναών της. Ο Γ. Μιχαήλ ήταν εμποροπλοίαρχος και έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στο Σουέζ. Το έτος 1904 ο Γεώργιος Μιχαήλ με επιστολή του προς τον Δήμαρχο Πόρου Β. Ζαχαριάδη προσέφερε ποσόν 50.000 δραχμών, προκειμένου να οικοδομηθεί ο δεύτερος δημοτικός ενοριακός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Για την αγιογράφηση του ναού απαιτείται ή έγκριση του αρμοδίου μηχανικού του Δήμου και η σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Δεν έχει βρεθεί όμως σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Έτσι, μπορεί να υποθέσει κανείς ότι ο οικονομικώς εύρωστος Γεώργιος Μιχαήλ κινήθηκε αυτοβούλως και απευθύνθηκε στον Κ. Παρθένη, ο οποίος υπήρξε παραθεριστής στον Πόρο. Ο Κων. Παρθένης εργάσθηκε στο Ναό του Αγίου Γεωργίου από το Μάρτιο έως τον Οκτώβριο του έτους 1907. Ως πρότυπα χρησιμοποίησε τις αντίστοιχες παραστάσεις των Ναών Μονής Δαφνιού και Ρωσικοϋ (Σωτήρα Λυκοδήμου) της Αθήνας.